Υλικά γραφής κατά τους αρχαίους χρόνους

Η γραφή είναι ένας οπτικός τρόπος επικοινωνίας που μέσα από σύμβολα εκφράζει όλα τα συναισθήματα και τις καταστάσεις του ανθρώπου και της ιστορίας του.

Επιγραφές στη Μεσοποταμία που έχουν βρεθεί, έχουν ηλικία πάνω από 4.000 χρόνια, ενώ ειδικοί επιστήμονες αναφέρουν και τις επιγραφές σε ελληνικό έδαφος που χρονολογούνται πριν από 7.000 χρόνια!

Οι επιφάνειες γραφής των αρχαίων ήταν πολλές. Η πέτρα, ο πηλός, οι ξύλινες πινακίδες, τα μεταλλικά ελάσματα (κυρίως ορείχαλκος, αλλά και κασσίτερος), ο πάπυρος, τα θραύσματα από πήλινα αγγεία, τα δέρματα των ζώων.

Τα γραφόμενα ήταν ποικίλα. Καθημερινές ασχολίες, μαθηματικές πράξεις, ασκήσεις, αλλά και αναθεματισμοί, ευχές, ή μαντείες.  Σπανιότατα συναντώνται χαραγμένα πλακίδια με σύμβολα γραφής από χρυσό και ασήμι.  

Το ξύλο χρησίμευε για μικρά κείμενα, που φρόντιζαν να το επεξεργαστούν, ασπρίζοντας το με ασβέστη ή γύψο. Υπήρχαν πολύπτυχες πινακίδες, που ονομάζονταν γραμματεία και τις χρησιμοποιούσαν οι μαθητές. 

Ο πάπυρος ή χάρτης ήταν ένα πολύ ισχυρό υλικό γραφής. Ο πάπυρος κυκλοφορούσε σε μορφή ρολών που κόβονταν στο επιθυμητό μέγεθος. Το πρώτο του φύλλο ονομαζόταν πρωτόκολλο. Ήταν ιδανικός για ευμεγέθη κείμενα.

Τα δέρματα ζώων ήταν επίσης ένα πολύ διαδεδομένο υλικό γραφής. Ήταν η περίφημη περγαμηνή. 

Τα αρχαία μολύβια ήταν τα κονδύλια ή γραφίδες (κοντύλι), φτιαγμένα συνήθως από μπρούντζο, ορείχαλκο ή καλάμι. Οι καλαμένιες, που φθείρονταν πολύ γρηγορότερα από τις άλλες, είχαν το κονδυλομάχαριο για ξύστρα. Όλα μαζί φυλάσσονταν σε ένα κουτί με γραφικά, αυτό που σήμερα τα παιδιά στο σχολείο ονομάζουν κασετίνα. Η μελάνη φυλάσσονταν σε δοχείο και κατασκευαζόταν από νερό και στάχτη ή καπνιά.

Το χαρτί μπορεί να άργησε να έρθει, αλλά οι αρχαίοι κατάφεραν να αφήσουν πίσω τους έναν πολύ μεγάλο αριθμό κειμένων, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες γραπτής έκφρασης της εποχής τους. Με τις αντιγραφές, η σοφία τους ταξίδεψε μέχρι και τις μέρες μας, μέχρι και τις λέξεις που γράφουμε τώρα δα.

Σ.Π.Β.