Περί γραπτού λόγου, από τον Σίμο Οικονομίδη

Ο Σίμος Οικονομίδης γεννήθηκε το 1971 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Φυσική. Είναι διδάκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ. Ασχολείται με τη μετάφραση και την επιμέλεια εκδόσεων. Είναι ο σεναριογράφος της ταινίας μεσαίου μήκους Μέρες Βροχής (2014). Άλλα βιβλία του που έχουν εκδοθεί: 

• Το χαμόγελο του Άβελ (μυθιστόρημα, εκδ. Πλώρη, 2005) 

• Έκλειψη για όλους (αστρονομία, εκδ. Πλανητάριο Θεσσαλονίκης, 2006). 

• Ο ερωτευμένος φιλόσοφος (μυθιστόρημα, εκδ. Πλανητάριο Θεσσαλονίκης, 2014)                             simos@ikonomidis.gr

_____________________________________________________________________________

Verba volant, scripta manent. Ελληνιστί, τα λόγια χάνονται, τα γραπτά μένουν. Σίγουρα μια από τις σημαντικές αξίες του γραπτού λόγου, αλλά και ένας από τους κινδύνους που αυτός εγκυμονεί. 

Ο γραπτός λόγος είναι μια μόνιμη σχέση. Ο προφορικός είναι μια περιστασιακή γνωριμία που, όσο δυνατή και αν είναι, υπονομεύεται από τη λήθη. 

Ο γραπτός λόγος μεταβιβάζεται ακέραιος σε τρίτους, ενώ ο προφορικός, ακόμα και με τις καλύτερες των προθέσεων, μετά από λίγες αναμεταδόσεις γίνεται «ράδιο αρβύλα». 

Ο γραπτός λόγος έχει την πολυτέλεια του χρόνου και της περίσκεψης, ενώ ο προφορικός έχει άγχος μπροστά στο ακροατήριο. (Γι’ αυτό ο πρώτος πιο σπάνια κάνει σοβαρά λάθη, ενώ ο δεύτερος πιο συχνά.) 

Ο γραπτός λόγος είναι πιο ελεύθερος, γιατί δεν κρίνεται τη στιγμή που εκφέρεται. Από την άλλη μεριά, ο γραπτός λόγος δεν έχει αμεσότητα.

Δεν είναι πράξη κοινωνική, αλλά μοναχική. 

Είναι αποκομμένος από τα υπόλοιπα εκφραστικά μέσα (κινήσεις, μορφασμούς, βλέμμα) και γι’ αυτό πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο για να είναι αποτελεσματικός. 

Είναι πιο δεσμευτικός, γιατί δεν χάνεται στον αέρα, αλλά αφήνει αναγνώσιμα ίχνη. 

Ένα βιβλίο μπορεί να σε κάνει: να γελάσεις, να κλάψεις, να σκεφτείς, να αλλάξεις. Ένα βιβλίο εκδίδεται κάθε 30 δευτερόλεπτα κάπου στον κόσμο. 

Η Αγία Γραφή διαβάζεται εδώ και 20 αιώνες. Υπολογίζεται ότι σήμερα υπάρχουν περίπου πέντε δισεκατομμύρια αντίτυπα της Βίβλου σε όλο τον κόσμο. Εκατομμύρια αντίτυπα πωλούνται κάθε χρόνο. Έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 2.000 γλώσσες και διαλέκτους. 

Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια γράφτηκαν τον 9ο ή τον 8ο αιώνα π.Χ. Το πρώτο από τα δύο ομηρικά έπη έχει περίπου 16.000 στίχους και το δεύτερο περίπου 12.000.