Ο συγγραφέας George Bernard Shaw

Ευτυχώς που υπάρχουν και οι Ιρλανδοί

1856. Στις 26 Ιουλίου, στο Δουβλίνο, γεννήθηκε ο Τζορτζ Μπέρναντ Σω.  Καταγόταν από οικογένεια προτεσταντών με έναν πατέρα από αξιοσέβαστο γένος γεμάτο αξιώματα, που όμως δεν κατάφερε να συνεχίσει. Η μητέρα του ήταν καλλιτεχνική φύση.

Ο μικρός Σω ήδη διαβάζει και ενδιαφέρεται για τα κοινωνικά γεγονότα. Σύντομα, άφησε πίσω του τη θρησκευτική κατήχηση, η οποία - κατά τα λεγόμενά του - δεν εκτελούσε τον προορισμό της, και αφιέρωσε τα κυριακάτικα πρωινά του στους περιπάτους, που ήταν γι' αυτόν ανεξάντλητες πηγές ερεθισμάτων.

1872. Οι γονείς του χωρίζουν, η μητέρα με τις δύο αδελφές της μετακομίζει στο Λονδίνο ενώ  ο Τζ.Μπ.Σω μένει με τον πατέρα του στο Δουβλίνο, για να τελειώσει την εκπαίδευσή του.

Ο Τζ. ΜΠ. Σω μεγάλωσε σε ένα στερημένο περιβάλλον, λόγω της αποτυχημένης επαγγελματικής καριέρας και του άκρατου αλκοολισμού του πατέρα του. Η εικόνα αυτή σε συνδυασμό με το μίζερο κλίμα του σπιτιού και τον χωρισμό των γονιών του, λειτούργησαν σαν παράδειγμα προς αποφυγή και βοήθησαν τον Τζορτζ να κτίσει έναν δυνατό χαρακτήρα ικανό να ισορροπεί τη λογική με το συναίσθημα, γεμάτο ορμή για ζωή και δράση και όχι για μεμψιμοιρία.

Μέσα στις σχολικές τάξεις συνειδητοποίησε, πολύ καλά, την πλάνη του εκπαιδευτικού συστήματος και δε φοβήθηκε να δείξει την απροθυμία του να συμμετέχει σε έναν πνευματικό, κατ' επίφαση μορφωτικό, εγκλεισμό.  Άλλαξε 3-4 σχολεία έως ότου ολοκληρώσει τις σπουδές του στο αγγλικό Σχολείο επιστημών και εμπορίου του Δουβλίνου (Dublin English Scientific & Commercial Day School).

1876. Μετακομίζει στην Αγγλία, στο σπίτι της μητέρας του και επιδίδεται στο γράψιμο με σκοπό την επαγγελματική του αποκατάσταση. Δημοσιογραφεί και συγγράφει, μεταφράζει και επιμελείται λογοτεχνικά έργα. Το Βρετανικό μουσείο γίνεται το δεύτερο σπίτι του, όπου στο αναγνωστήριό του διαβάζει ασταμάτητα.

Η οικονομική του κατάσταση, για τα επόμενα δέκα χρόνια,  είναι πολύ δύσκολη, όμως με πίστη στο έργο του και ανεξάντλητο θάρρος συνεχίζει να συμμετέχει χωρίς αποχή από την κοινωνική ζωή και τους λογοτεχνικούς κύκλους, με το ιδιαίτερο στιλ και την προσωπικότητά του να τον χαρακτηρίζουν σε κάθε του εκδήλωση.

1879. Το πρώτο πεζογράφημα εκδίδεται, είναι το βιβλίο "Ανωριμότητα" (Immaturity).

1880. Εκδίδει το βιβλίο "Ο παράλογος κόμπος" (The irrational knot). Οι προσωπικές εμπειρίες, η κοινωνική εικόνα της εποχής και η καθημερινή πάλη επιβίωσης, ωριμάζουν τον συγγραφέα που ξεφεύγει από το φιλελεύθερο "εγώ" και οδηγείται αβίαστα προς τον σοσιαλισμό.

 

1881. Αλλάζει διατροφικές συνήθειες. Γίνεται χορτοφάγος έως το τέλος της ζωής του, θεωρώντας υποδεέστερη την ενασχόληση με την κτηνοτροφία, εκδηλώνοντας την αγάπη και τον σεβασμό του στα ζώα, φροντίζοντας για την υγεία. Δύσκολη εποχή για χορτοφάγους και διανοούμενους. Πολλοί, εκείνη την εποχή, θεώρησαν τη χορτοφαγία υπεύθυνη για τις θέσεις και απόψεις του συγγραφέα..! Την ίδια χρονιά εκδίδει το βιβλίο "Η αγάπη μεταξύ των καλλιτεχνών" (Love among artist).

1882. Γνωρίζει τον Ουίλιαμ Μόρις (William Morris). Μία πολύ αξιόλογη φιλία θα αναπτυχθεί που θα κρατήσει δώδεκα χρόνια. Ο Μόρις τον επηρέασε τόσο σε ιδέες όσο και αισθητική των έργων του. Τους συνέδεσαν οι σοσιαλιστικές τους θέσεις, ανεξάρτητα των διαφορών ή αποκλίσεων στις λεπτομέρειες. Ο Σο και ο Μόρις θεωρούνται ως οι σημαντικότεροι σοσιαλιστές λόγιοι του τέλους του 19ου αιώνα στην Αγγλία. Η χρονιά κλείνει με την έκδοση του βιβλίου "Το επάγγελμα του Κάσελ Μπάιρον" (Cashel Byron's Profession).

1883. Εκδίδει το βιβλίο "Ένας ακοινώνητος σοσιαλιστής" (An Unsocial Socialist) και με αυτό επιβεβαιώνει τις αριστερές του θέσεις στο κοινό.

1884. Ιδρύεται η Φαβιανή Εταιρεία (Fabian Society) από τον Τζ.Μπ.Σω, τον πολιτικό, διανοούμενο και συγγραφέα Σίντνεϊ Τζέιμς Γουέμπ και τη σύζυγό του Μπέατρις Γουέμπ, τον Σίντνεϊ Ολιβιέ (μέλος της Ένωσης Αγροτικής Μεταρρύθμισης) κ.α.. Με την έρευνα και τη συγγραφική τους δράση επηρέασαν το αγγλικό εργατικό κίνημα και συντέλεσαν στην ίδρυση της Οικονομικής Σχολής του Λονδίνου.

O Τζ Μπ. Σω αγωνίστηκε για τη συστηματική εκπαίδευση η οποία θα φέρει τη συστηματική πρόοδο. Η εκπαίδευση και η ανάπτυξη της ελεύθερης διάκρισης και σκέψης, κατά τον συγγραφέα, θα επιτύχουν την ατομική διαμόρφωση και την κοινωνική αναμόρφωση όπου η αλληλεγγύη θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις.

1891. Γράφει το πρώτο του θεατρικό έργο με τίτλο "Οι κατοικίες του χήρου" (Widower's Houses) κατά παραγγελία. Ενθουσιάζεται με τη νέα του συγγραφική δράση. Θα γράψει άλλα δώδεκα θεατρικά έργα, χωρίς, προς το παρόν, να ανέβουν στις λονδρέζικες σκηνές, παρά μόνο κάποια από αυτά παίζονται στο εξωτερικό.

1895-1897. Δημοσιεύει κείμενα κριτικής για το θέατρο και τη μουσική με την υπογραφή Corno di Bassetto* (*πνευστό μουσικό όργανο της κλασικής ορχήστρας). Παράλληλα αρθρογραφεί σχετικά με τις μοντέρνες τέχνες και τα προοδευτικά ρεύματα.

1898. Ένα ατύχημα νεκρώνει μέρος του ποδιού του και ο Τζ.Μπ.Σω επανέρχεται ύστερα από επέμβαση. Με τις πατερίτσες, ακόμα, παντρεύεται την Ιρλανδή Σαρλότ Πέιν-Τάουνσεντ (γενν.1857), τη νοσοκόμα που τον φρόντιζε και ζουν μαζί στη μονοκατοικία της Άγιοτ Σεντ Λόρενς Στριτ (Ayot St. Lawrence Street) , τη γνωστή Γωνία Σω (Shaw's Corner).

1904-1914. Συνεργάζεται με τον Χάρλεϊ Γκράνβιλ Μπάρκερ, διευθυντή της πειραματικής σκηνής του Κουρτ Θίατερ (Court Theater) και δέκα θεατρικά έργα του Τζ.Μπ.Σω παίζονται εκεί αλλά και σε άλλα θέατρα της χώρας. "Ο Πυγμαλίων" γράφεται το 1912 όμως δε θα παρουσιαστεί ακόμα.

Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος τον φέρνει αντιμέτωπο με την κατάκριση της φανατισμένης κοινωνίας της εποχής. Ο λόγος, η συλλογή άρθρων του με τίτλο "Κοινή λογική γύρω από τον πόλεμο" όπου αναφέρεται στην κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος που έχει ως συνέπεια τον πόλεμο και τον άδικο θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.  Απομονωμένος, θα γράψει το θεατρικό έργο "Το σπίτι του σπαραγμού" (Heartbreak House) εκφράζοντας την απόγνωσή του για τα πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα.

Οι ιδέες του ήταν ριζοσπαστικές, σε όλα τα επίπεδα. Προέτρεπε τους νέους να έχουν κριτική σκέψη, να αμφισβητούν κάθε είδους πληροφορία και γνώση.  Οικιακά και στρατός είναι οι δεσμοφύλακες της γυναίκας και του άντρα, η απόλαυση της ζωής περνάει μέσα από την ελευθερία.

Απόψυξη

Η εικόνα του αποκαθιστάται, με τον καιρό και γράφει τα έργα "Δημιουργική εξέλιξη", "Μαθουσάλας", "Αγία Ιωάννα".

1920. Ξεκίνησε φεστιβάλ έργων του στην Αγγλία.

1925. Κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τα χρήματα που κέρδισε τα δώρισε για έκδοση βιβλίου του Στρίντμπερκ.

1938. Το θεατρικό του έργο "Πυγμαλίων" (Pygmalion)γίνεται ταινία, ο ίδιο συμμετέχει και κερδίζει το Όσκαρ.

1938 - 1950. Στον κατάλογο με τα θεατρικά του έργα συμπληρώνει ακόμα δώδεκα. Έγραψε ακόμα δύο διηγήματα και πολλές επιστολές. Ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, προσκαλείται στη Ρωσία από τον Στάλιν και στην Αμερική από τον Χερστ.

1943. Πεθαίνει η σύζυγός του.

1950. Ο Τζορτ Μπέρναντ Σω, 94 χρονών, κλαδεύοντας τον κήπο, ύστερα από πτώση παθαίνει κάταγμα ισχίου. Πεθαίνει στις 2 Νοεμβρίου 1950.

Να επισκεφθώ

Shaw's Corner: Την υπέροχη κατοικία - μουσείο του με τον κήπο, στην οδό Άγιοτ Σεντ Λόρενς (Ayot St. Lawrence) στο λονδρέζικο προάστιο Χέρτφορντσαϊρ (Hertfordshire).